Florürsüz Diş Macunu Gerçekleri

Son dönemde ağız sağlığı gündemindeki en sıcak konulardan olan florürsüz diş macunları üzerine Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanı ve Türk Pedodonti Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Senem Selvi Kuvvetli’ye konuştuk: 

Florürsüz diş macunları hakkında ne düşünüyorsunuz?

Florürsüz diş macunları ağızdaki diş plağını diğer bir deyişle bakteri plağını temizleyebilir ve mekanik olarak ortamda bir temizlik sağlayabilir. Ancak eğer bireyin diş çürüğüne eğilimi varsa, diş çürüğü riski yüksekse, diş çürüğü yapan bakteri miktarı yüksek ve şeker tüketimi de fazla ise o zaman bu diş macunları diş çürüğünü engelleme konusunda yetersiz kalır. Son zamanlarda, organik veya vegan özellikteki diş macunlarına doğru bir yönelim var. Özellikle anneler, küçük çocuklarını çeşitli kimyasallardan korumak amacı ile bu diş macunlarına yönelmekteler. Eğer çocuğun dişleri sürdükten sonra diş çürüğüne neden olan faktörler mevcut değil ise bu diş macunlarının kullanılmasında bir sakınca yoktur. Ancak ne yazık ki, kliniğimize diş çürükleri ve buna bağlı enfeksiyon ile başvuran çocuk hastalarda yaygın olarak florürsüz diş macunu kullanıldığına rastlıyor ve ilk olarak yaşına uygun konsantrasyonda florürlü diş macunu öneriyoruz. 

Diş çürüğüne yatkınlığı fazla olan bireylerin florürlü diş macunu kullanması gerekliliği tüm dünyada bilimsel olarak kanıtlanmış bir bilgidir. Diğer yandan, halk arasında florürün zararlı olduğu konusunda spekülasyonlar var. Ama bu spekülasyonlar ne yazık ki bilimsel kanıtlara dayalı bilgiler değil. Florürün veriliş yolu ve dozu çok önemlidir. Sistemik ve topikal yollarla uygulanabilir. Tüm bunlara göre etkileri de değişir. Zararlı etkileri çok yüksek dozlarda ve uzun süre maruz kalınmayla ortaya çıkabilir.  Önerimiz, çocukların dişleri sürdükten sonra, özellikle gece beslenmesi devam ediyorsa, diş çürüğü riski bulunduğundan, çocuğun dişlerinin sürüntü şeklinde fırçanın üzerine yerleştirilen florürlü diş macunu ile annesi veya bakım veren kişi tarafından fırçalanmasıdır. Dünyada küçük çocukların kullanımı için, çocuk diş hekimliği meslek örgütlerinin üzerinde görüş birliğine vardığı ve Türk Pedodonti Derneği’nin de önerdiği diş macunundaki en düşük florür konsantrasyonu 1000 ppm’dir. Bunun altındaki konantrasyonlarda florür içeren veya hiç içermeyen diş macunları diş çürüklerini önlemekte yetersiz kalmaktadır.

Diş macunu seçerken nelere dikkat etmeliyiz?

Dünyada diş macunları diğer sağlık ve bakım ürünlerini de üreten büyük şirketler tarafından üretilmektedir. Bu nedenle, serbest piyasa ekonomilerinde, diş macunları sağlığı koruyan bir ürün olmalarının yanı sıra ticari üründürler ve üretici firmalar birbirleriyle rekabet halindedirler. Bu büyük markalar, aslında temelde aynı içerikte olan diş macunlarına farklı etken maddeler ekleyerek, bireylerin farklı gereksinimlerine yönelik diş macunları geliştirirler. Baktığınızda her markanın ürün yelpazesi içerisinde diş çürüğünü önleyen, diş hassasiyetini azaltan, dişi beyazlatan gibi farklı ürünler mevcuttur. 

Markaya göre diş macunu seçimi yapmak doğru değildir. Markaya göre değil, diş macununun içeriğine göre, gereksinime göre seçim yapmak gerekir. Diş hassasiyeti olan bir birey buna uygun bir diş macununu herhangi bir markadan alabilir. Tabii ki en doğrusu diş hekimine danışılmasıdır. Markasına ya da ambalajına bakarak diş macunu seçilmemelidir. Beyazlatıcı özellikte bir diş macunu seçebilirsiniz ama sizin bireysel olarak gereksiniminiz beyazlatma olmayabilir. 

Özellikle çürümeye yatkın dişlere sahipsek nasıl bir diş macunu tercih etmeliyiz?

Erişkinler için üretilen florürlü diş macunlarının hemen hepsi 1450 ppm florür içerir. İçerisinde farklı florür bileşikleri olabilir, ama konsantrasyonu aynıdır. Bu konsantrasyon diş çürüklerinin önlenmesinde etkili olduğu bilinen ve bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış florür konsantrasyonudur. Yani hemen hemen hepsi diş çürüğü önleyecek etken maddeleri içerir. Bazı florürlü diş macunlarının içerisinde başlangıç noktasındaki çürükleri durdurucu veya dişin yeniden sağlamlaşmasını sağlayacak etken maddeler de vardır. Bunlar için diş macunlarına artı maddeler, mineral kazandıran maddeler de eklenebilmektedir. Diş çürüğüne yatkınlığınız varsa, yani diş çürükleri açısından yüksek risk grubunda iseniz, zaten düzenli olarak diş hekimine gidiyor olmalısınız. Diş hekiminiz sizin gereksiniminize göre en uygun diş macununu önerecektir.